18 փետրվարի 2009
Մաքսային համակարգը ԵՎ առԵՎտրի խթանումը. եվրահանձնաժողովի փորձագետների պատվիրակությունը` ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեում
Նախապատրաստել Հայաստան-Եվրամիություն ազատ առԵՎտրի մասին համաձայնագրի ստորագրման հետագա բանակցային աշխատանքները. այս առաքելությամբ եռօրյա այցով Հայաստանում է Եվրահանձնաժողովի փորձագետների պատվիրակությունը:
Նախապատրաստել Հայաստան-Եվրամիություն ազատ առևտրի մասին համաձայնագրի ստորագրման հետագա բանակցային աշխատանքները. այս առաքելությամբ եռօրյա այցով Հայաստանում է Եվրահանձնաժողովի փորձագետների պատվիրակությունը:Ազատ առևտրի մասին համաձայնագրի կնքման հնարավորության վերաբերյալ  քննարկումները շարունական գործընթաց են: Այս փուլում Եվրահանձնաժողովի փաստահավաք առաքելության նպատակն է` համեմատել և գնահատել Հայաստանի տնտեսության տարբեր ոլորտներում արձանագրված առաջընթացը` նախորդ տարիների նկատմամբ:

Եվրոպական հանձնաժողովի փաստահավաք առաքելությունն ուսումնասիրում է Հայաստանի տնտեսության տարբեր բնագավառները, սակայն էական ուշադրություն է առանձնացվում հատկապես մաքսային ոլորտին, մասնավորապես համակարգում վերջին շրջանում իրականացված բարեփոխումներին: Ողջունելով պատվիրակության ներկայացուցիչներին` Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Գագիկ Խաչատրյանը մասնավորապես նշել է, որ կարևորում է Եվրահանձնաժողովի հետ համագործակցությունը` իր ղեկավարած գերատեսչությունը գրեթե մշտապես մասնակցում է  եվրոպական բոլոր ծրագրերին, իսկ 2004թ-ից, երբ Հայաստանը ընդգրկվեց Եվրոպական հարևանության քաղաքականության շրջանակներում` դառնալով Եվրամիության հարևան երկիր, սկիզբ է դրվել ԵՄ-Հայաստան` նոր որակի աշխատանքային հարաբերությունների:

ՊԵԿ նախագահը տեղեկացրել է, որ 2008-ին կազմվել է միջոցառումների կոնկրետ ծրագիր. հարկային ոլորտի մասով` 109 միջոցառում, մաքսայինի մասով` ավելի քան 50 միջոցառում, որոնց բոլորի կատարման արդյունավետությունը առավելագույն հսկողության ներքո  է լինելու. «Կարևորում եմ հատկապես երեք միջոցառում` ընթացակարգերի պարզեցում, սակագներին առնչվող հարցեր, ռիսկերի կառավարման համակարգի ստեղծում: Մեծ ուշադրություն է հատկացվում նաև գործարար միջավայրի հետ համագործակցության ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքներին.  արդեն գործում են երեք նոր թարմացված կայքերը` «www.petekamutner.am» /«www.staterevenue.am»/, «www.customs.am», «www.taxservice.am», որոնց միջոցով գործարարը կարող է առավել տեղեկացված լինել մաքսային և հարկային ոլորտներից, և ամենակարևորը` կայքերում  ներկայացված  տեղեկատվությունը հնարավորինս մատչելի կերպով է ներկայացված: Ակտիվորեն գործում են հարկային և մաքսային ծառայությունների երկու «թեժ գծերը», սահմանվել են քաղաքացիների ընդունելության հատուկ օրեր, գործում է նաև ՊԵԿ նախագահին կից խորհրդատվական խումբը, որում ընդգրկված են նաև հասարակական կազմակերպություններ: Տարածքային մաքսային մարմիններում գրեթե ավարտել ենք էլեկտրոնային նոր համակարգի ներդրման աշխատանքները, որի միջոցով  հնարավոր կլինի հետաքրքրող հարցերի պատասխաններն օպերատիվ կերպով ուղարկել մաքսակետեր»:

Գագիկ Խաչատրյանը կարևորել է նաև հարևան Վրաստանի հետ մեկ միասնական սահմանային մաքսակետ ստեղծելու հարցը` հաշվի առնելով, որ արտաքին ապրանքաշրջանառության մոտ 70 տոկոսը  բաժին է ընկնում Վրաստանին: Իսկ երբ գործի մեկ պատուհանի սկզբունքը, ապա ներկրման-արտահանման գործընթացներն առավել արագ կիրականացվեն:

Հարկային ոլորտում ևս բարեփոխումների մեծ գործընթացի սկիզբ է դրվել. Ազգային ժողովում արդեն երկու օրենսդրական փաթեթ է ընդունվել, որոնցով լրացվել են հարկային օրենսդրության բացերը: Ընդ որում, այդ օրենսդրական փաթեթների հիմնական նպատակներից մեկը փոքր և միջին բիզնեսի զարգացմանը նպաստելն է: Գ. Խաչատրյանը հայտնել է նաև, որ կառուցվածքային փոփոխությունների շրջանակում իրականացվող օպտիմալացման ծրագրով վերամիավորվել է 11 տարածքային հարկային տեսչություն: Ըստ կոմիտեի նախագահի` օպտիմալացման ծրագրի առաջնային նպատակն է` հիմնական ծանրությունը կենտրոնական ապարատից տեղափոխել տարածքային տեսչություններ, քանի որ գործնական հիմնական աշխատանքը հենց նրանք են իրականացնում: Գ. Խաչատրյանը հայտնել է նաև, որ բարելավվել է ստուգումների ողջ գաղափարախոսությունը. «Կտրուկ նվազել է ստուգումների քանակը, արդյունքում` աճել է վերականգնված գումարների քանակը»:

2008–ի բարեփոխումների գործընթացում հարկային ոլորտում մեծ նշանակություն է տրվել ՀԴՄ-ների և ՀԴՄ կտրոններով վիճակահանության անցկացման գործընթացի ներդրմանը, ինչի արդյունքում այսօր  արձանագրվող դրական արդյունքներն ակնհայտ են: Նշելով, որ ՀԴՄ-ների ներդրման կարևորագույն նպատակը նեմուծումից մինչև իրացում փաստաթղթաշրջանառության ապահովումն է` Կոմիտեի նախագահը նկատել է. «Բոլոր այս բարեփոխումներն ունեն մեկ հիմնական նպատակ` հարկերի հավաքագրումից անցում կատարել հարկերի վճարման»:

Հարկ վճարողների սպասարկման և հարկման ընթացակարգերի վարչության պետ Կարեն Բեգլարյանը, տեղեկացնելով, որ 2006թ-ին հաստատվել է Եվրոպական հարևանության Գործողությունների ծրագիրը, նշել է, որ դրանով Հայաստանը  մի շարք ուղղություններով միջոցառումների իրականացման կոնկրետ պարտավորություններ էր ստանձնել թե հարկային, թե մաքսային ոլորտների մասով: Դրանցից յուրաքանչյուրում պետք է աշխատանքներ իրականացվեին երեք ուղղություններով. մաքսային ոլորտում` օրենսդրության ներդաշնակեցում եվրոպական չափանիշներին, սահմանային մաքսային կետերում համագործակցության զարգացում ինչպես սահմանային այլ ծառայությունների, այնպես էլ միջազգային կազմակերպությունների հետ և միջոցառումների իրականացում ներքին վերահսկողական աշխատանքների ուղղությամբ: Հարկային համակարգն էլ պարտավորվել էր միջոցառումներ ձեռնարկել հարկայինի և գործարար միջավայրի միջև փոխգործակցության զարգացման, հարկային օրենսգրքի բարեփոխման, ինչպես նաև հարկայինի, գործարարների ու եվրոպական կառույցների համագործակցության ուղղությամբ. «Այդ միջոցառումների կատարման ընթացքը ուսումնասիրվել է պատվիրակության ներկայացուցիչների կողմից: Ճիշտ է, վերջնական գնահատականը դեռ պատրաստ չէ, սակայն  ընթացքն արդեն գոհացուցիչ է և բավարարում է եվրոպական չափանիշներին: Քանի որ Կոմիտեի նախագահը բավականին հանգամանալի ներկայացրել է բարեփոխումների շրջանակում կատարված աշխատանքները, եվրահանձնաժողովի ներկայացուցիչները նշել են, որ այդպես վերջիններս արդեն առավել հստակ կծրագրեն իրենց հետագա քայլերը»: